Kültürel Değerlerimiz

İPEK İĞNE OYALARI:

İğne Oyası, iğneyle değişik biçimli veya düğümlü ilmekler oluşturularak ve bunlar birleştirilerek yapılan üç boyutlu bir el işidir. Ağırlıklı olarak takı ve süsleme amacıyla yapılan iğne oyaları bölgede genellikle kadınlar tarafından üretilen, uzun uğraşlar ve emekler sonucu ortaya çıkan bir el sanatıdır.

Tarihi ipek yolu üzerinde bulunan Ankara’nın Nallıhan ilçesinde iğne oyalarının üretimi ve kullanımı oldukça yaygındır.

Nallıhan İğne Oyası'nın en önemli özelliği ipin bükülmesi tekniğinin kullanılması ve kökün hiçbir zaman tülbent ya da kumaş üzerine yapılmamasıdır. Nallıhan İğne Oyası'nda kullanılan “ip bükme” olarak adlandırılan yöntem, iğne oyası ister örtme üzerine ayrı bir kök şeklinde monte edilecek olsun istenirse ayrı motiflerle aksesuar olarak kullanılsın, sadece Nallıhan İğne Oyalarında kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik İğne Oyası'na sert bir duruş vermektedir ve bu teknikle yapıldığı için Nallıhan İğne Oyaları yıkamaya oldukça dayanıklıdır. Nallıhan İğne Oyalarında herhangi bir sertleştirici kimyasal madde kullanılmadan doğal halinin muhafazası zorunludur.

Nallıhan İğne Oyalarının yapımında genellikle meyve, yaprak, özel çiçekler gibi “bitkisel” motifler uygulanır. Bunların yanı sıra kelebek gibi “figür” motiflerine; çapkın bıyığı, saray süpürgesi gibi “sembolik” motiflere; sepet, çanta gibi “nesnel” motiflere ve çeşitli geometrik motiflere yer verilir. Bunların yanı sıra üreten kişinin yaratıcılığına bağlı olarak farklı desenler de oluşturulabilir.
09.04.2018  tarihinde tescillenerek coğrafi işaret almıştır.

NALLIHAN ÖRTMELERİ

Anadolu’nun el dokuması kumaşlarının zengin örneklerine sahip yörelerinden birisi de Ankara’nın Nallıhan ilçesidir. ”Tarihi İpek Yolu” üzerinde yer alan Nallıhan ilçesinin en güzel dokuma örneklerinden biri örtmelerdir. Nallıhan’ın Tarihi İpek Yolu güzergâhında oluşu ve ipek böcekçiliğinin hala yapılıyor olması da bu örtmelerin yaygınlaşmasında büyük öneme sahiptir.

Nallıhan Örtmesi, baş ile birlikte vücudun üst kısmını kapatacak şekilde kullanılan örtülerdir. Dokunurken ipek, ipek-pamuk karışımı veya pamuk iplikler kullanılır. Çözgü ipinde kullanılan kız kıvrağı (tersbükü/tersbüküm) ipinin sabunlanması tekniği, Nallıhan Örtmesine özgüdür. Nallıhan Örtmesinin iki uzun kenarında kahverengi, hardal veya sarı renkli eğirme koza ipeğinden şeritler bulunmaktadır. Bu ipliklerin renklendirilmesinde kullanılan boyalar doğal boyalardır. Çizgilerin bitiminde, uzun kenarların ortasına üçgen formda brokar tekniği ile motifler yapılır. Örtmeler kullanılırken bu motifler başın üstüne gelecek şekilde planlanır. Orta motifler her iki uzun kenara yapılır, bu sayede örtmeler iki taraflı kullanılabilmektedir.

İki kısa kenarı ile baş üstüne gelecek kısımlar çok renkli brokar tekniği motiflerden oluşur. Nallıhan Örtmesinde kullanılan bu desenler ve bu desenlerde kullanılan renklerde bir kısıtlama bulunmamaktadır; bununla birlikte, en yaygın desen örnekleri şu şekildedir: “Göbekli”, ”Albaşlı”, ”Zülüf Tarağı”, “Sarıgöz”, ”Guguk”, ”Bibercik”, “Hambarcık”, ”İlikli Para”, ”Köy Gezen” ve ”Koç Boynuzu”.

Nallıhan Örtmesi desenlerinde hazır satın alınmış boyalı iplikler kullanılabileceği gibi doğal boyalarla kaynatılarak boyanmış ipler de desenlerin oluşturulmasında kullanılabilir. Nallıhan Örtmesinde iki uzun kenarda hardal, kahverengi veya sarı renklerde çözgü ipliği ile içten dışa bir kalın, iki ince çizgi oluşturulur. Renkli ipliklerin dışında kızkıvrağı adı verilen iplikler çözgü ipliği olarak kullanılır. Kızkıvrağı ipliklerin dokumaya hazırlığı sırasında sabunlama tekniği uygulanır. Çözgü sıklığı, 1 cm de 10 iplik olacak şekilde dizilir. Dokuma desenleri kısa kenarlarına kilim dokuma tekniği ile uzun kenarına brokar tekniği ile oluşturulur. Dokuma düz bezayağıdır. Nallıhan Örtmesinin eni 85-104 cm arasında olup, boyu 118- 200cm arasında değişmektedir.
09.04.2018 tarihinde tescillenerek coğrafi işaret almıştır.

DOKUMA

İpliklerin tezgahlarda şekil alması ve kumaş haline getirilmesi ile gerçekleştirilen dokuma sanatı, Geleneksel türk el sanatları içerisinde yer alan en eski sanatlardan birisidir. Büyük bir el emeğinin sonucu; yün, tiftik, ipek, keten veya pamuk kullanılarak yapılan geleneksel Türk dokumaları bazen halı, kilim, masa veya sehpa örtüsü bazen de eşarp, şal ya da giysi olarak karşımıza çıkar. Dokuma yöntemiyle yapılabilen tüm bu eşyalar, yüzyıllardan beri süregelen Türk kültürünün yansımalarını da bizlere sunar.